تیرآهن انواع گوناگونی دارند و هر کدام بسته به ویژگی های خاص خود مصرف متفاوتی دارند. از جمله تیرآهن‌های مورد استفاده در ایران تیرآهن هاش، تیرآهن ذوبی و… هستند که در ساخت سازه، افزایش ایمنی ساختمان، بازسازی ساختمان، ایجاد حالت یکنواخت در سازه، افزایش سرعت در ساخت‌و‌ساز و… مورد استفاده قرار میگیرند. در این مطلب قصد داریم به کاربرد انواع تیرآهن در ساخت‌و‌ساز اشاره کنیم. با ما همراه باشید.
کاربرد انواع معمولی یا نیم بال پهن موازی (IPE)
این نوع تیرآهن I شکل (حرف انگلیسی) است و ضخامت بال‌های آن تغییرپذیر نمی‌باشد. این نوع تیرآهن بیشتر در کشور ایران و کشورهای اروپایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر بخواهیم کشورهای سازنده این مدل تیرآهن را بررسی کنیم باید بگوییم کشورهای لهستان، اسپانیا، آلمان و کره از تولیدکنندگان بزرگ تیرآهن معمولی در جهان به شمار می‌روند.
البته در طراحی‌ها و مراحل عمرانی ساختمانی در کشورمان عمدتا از این نوع تیرآهن استفاده بیشتری می‌گردد. چرا که کاربرد اصلی این نوع تیرآهن بیشتر در ساختمان‌سازی، بازسازی خانه‌های قدیمی، ساخت راهرو مترو، آسانسور، کشتی‌سازی، فضای بار تریلر و کامیون نمود می‌کند.
کاربرد انواع تیرآهن هاش یا بال پهن (IPB)
این نوع تیرآهن H شکل است و عریض می‌باشد. طول قسمت بالها نسبت به تیرآهن IPE بزرگ‌تر می‌باشد. تیرآهن هاش در دو نوع سبک وزن و سنگین تولید می‌گردد. از تیرآهن هاش به دلیل سطح مقطع پهن و افزایش طول آن تا 100 متر، میتوان در ساختمان‌های ضد زلزله، برج‌سازی، پالایشگاه، تولید خرپا به جای ستون در ساختمان و ساخت پل‌های فولادی و بلند استفاده کرد.
کاربرد تیرآهن باریک شیب‌دار (IPN)
این نوع تیرآهن I شکل است و اغلب این استاندارد مورد استفاده در کشورهای چین و روسیه است. ویژگی خاص تیرآهن IPN این است که قسمت بالها در ابتدا نازک هستند و در انتهای تیرآهن ضخیم‌تر می‌شوند، در واقع شیب ملایمی در ضخامت بالها وجود دارد. از این تیرآهن در ساخت تمام مواردی که برای تیرآهن معمولی گفته شد، استفاده می‌گردد ولی به نقشه ساختمان باید توجه ویژه داشت تا به دلیل شباهت ظاهری میان این دو مدل تیرآهن، به اشتباه خریداری و بهره‌برداری نشود.
کاربرد تیرآهن لانه زنبوری (CPE)
تیرآهن لانه زنبوری در طول خود دارای فضای تو خالی مشابه لانه زنبور هستند. هدف از این کار این است که تیرآهن بتواند تحمل و مقاومت بیشتری در برابر فشارهای لنگر خمشی داشته باشد. این نوع تیرآهن به دلیل شکل ظاهری و ویژگی‌های خاصی که دارد در موارد محدودی استفاده می‌شود. از تیرآهن لانه زنبوری میتوان در نمای سازه، ساخت راه‌پله، سقف، پارکینگ و پل‌سازی استفاده کرد.
از انواع تیرآهن در ساختمان‌سازی چه استفاده‌ای می‌شود؟
به طور کلی وظیفه تیرآهن در ساخت، تحمل فشارهای برشی و خمشی است که بر اسکلت فلزی ساختمان وارد می‌شود. اما بر اساس انواع مختلف تیرآهن، کاربردهای متفاوتی برای آن‌ها تعریف می‌گردد که برای هر کدام از تیرآهن ها به طور خلاصه بیان شد. در ادامه کاربرد کلی تیرآهن در ساختمان‌سازی را مرور می‌کنیم:
- ساخت اسکلت سازه فولادی و آهنین در سازه‌ها
هر ساختمانی برای استحکام و اسکلت‌بندی اصولی به تیرآهن نیاز دارد که با توجه به نقشه سازه میتوان از انواع تیرآهن هاش، لانه زنبوری و تیرآهن اروپایی استفاده کرد.
- ساخت کفی ستون
از انواع تیرآهن با ضخامت‌های مختلف میتوان برای ساخت کفی ستون و صفحات فولادی استفاده کرد. زیرا به سازنده این امکان را می‌دهد که بتواند دریل‌کاری، مشعل‌کاری یا برشکاری و اتصال را به راحتی انجام دهد. در واقع کفی ستون بستری مقاوم و مستحکم است که تمام بار نبشی و ستون را تحمل می‌کند.
- ساخت انواع ستون
برای ساخت ستون‌های قطور و مستحکم میتوان از تیرآهن‌های بال پهن یا همان هاش استفاده کرد. یکی از ویژگی‌های ستون با استفاده از تیرآهن بال پهن، توانایی افزایش ارتفاع و اتصال به طبقات بعدی است.
- تیرهای اصلی در سازه (شاه تیر)
شاه‌تیرها از اعضای فلزی افقی هستند که به ستونها متصل می‌شوند و بار طبقات را به ستونها انتقال می‌‌دهند. انواع شاه‌تیر را می‌تواند با استفاده از تیرآهن‌های معمولی به صورت تک یا جفت، تیرآهن بال پهن، تیرآهن معمولی به همراه ورق تقویتی در قسمت بالها و جان ساخت.
- ساخت تیرک‌های میانی سازه‌ها
این نوع تیرک در واقع ستونها و تیرهای اصلی را به یکدیگر متصل می‌کند و در واقع بستری مناسب برای قرار دادن تیرهای دیگر را فراهم می‌کند. تیرک‌های میانی باعث افزایش مقاومت سازه در برابر تحمل بار و فشار می‌شود.
- ساخت تیرک‌های باریک کرومیت
این نوع تیرها از تیرک‌های اصلی کوچک‌تر، طویل‌تر و باریک‌تر هستند و دارای یک سطح نشیمن‌گاه هستند که بر روی تیر اصلی جا می‌روند و محکم می‌شوند. تیرهای کرومیت عرض کمتری در مقایسه با تیرک‌ها دارند اما طول آن‌ها بیشتر است.
- ساخت تیرآهن خرپا
خرپا‌ها سازه‌های فلزی مثلثی شکل هستند که از اعضای مختلفی که دارای محور اصلی هستند تشکیل می‌شوند و برای کنترل در برابر نیروهای محوری و بارهای خارجی مورد استفاده قرار میگیرند. از تیرآهن‌های خرپا برای ساخت سقف انبار و سوله بیشتر استفاده می‌شود.
